پروژه پانسمان ترمیم کننده و آنتی میکروبیال زخم
هر ساله شاهد اتفاقات ناگواری مانند آتشسوزی، تصادف، بلایای طبیعی و … در کشور هستیم که میتوانند سبب آسیب دیدگی و ایجاد جراحات سطحی و یا عمقی در بدن افراد شود. مطالعات آماری نشان میدهد که در طی 10 سال گذشته، میران تصادفات و آسیبهای حاصل از آن در حدود 18 درصد افزایش پیدا کرده است. همچنین آمارها نشان میدهد که به دلیل افزایش میزان گرمای هوا در طی سالهای اخیر، میزان آتشسوزی در سراسر دنیا به خصوص افزایش چشمگیری داشته است (12 درصد). به دنبال این اتفاقات میزان جراحات پوستی در ایران هر ساله در حال افزایش است. علاوه بر این، جراحات پوستی میتوانند به دنبال استفاده از ابزارهای تیز و برنده مانند سوزن، تیغ و .. ایجاد شود. همچنین برخی بیماریهای پوستی و خودایمنی مانند بیماری پروانهای (EB)، پسوریازیس، اگزما و… میتوانند زخمهای سطحی و یا عمیقی را بر روی پوست ایجاد کنند. در ایران بیش از 3000 بیمار پروانهای، 5/2 میلیون بیمار مبتلا به پسوریازیس و بیش از 10 میلیون بیمار مبتلا به اگزما وجود دارد.
آسیبهای وارد شده به پوست میتواند از جنبههای زیبایی و روانی به فرد آسیب وارد کند بنابراین میتواند سبب کاهش میزان عزت نفس و همچنین افزایش میزان افسردگی در فرد شود. به طوری که آمارها نشان میدهد میزان مراجعه به کلینیکهای زیبایی برای رفع جای حاصل از زخم نسبت به 5 سال اخیر 15 درصد افزایش یافته است. با توجه به این که 45 درصد ازدواجها در ایران فامیلی است، سبب افزایش میزان افراد مبتلا به بیماریهایی مانند EB و پسوریازیس و … میشود. بنابراین نیاز به محصولات مراقبتی از زخم مانند پمادها و به خصوص پانسمان
ها افزایش پیدا میکند. همچنین باید به این نکته اشاره کرد که بیشتر محصولات مراقبت از زخم مانند پانسمانها (80 درصد موارد) وارداتی هستند و تعداد کمی از برندها در ایران تولید میشوند، بنابراین با وجود تحریمها نیاز به تولیدات داخلی افزایش پیدا میکند.
پانسمان سنتی در گذشته از الیاف طبیعی نخ پنبه تولید می شد اما این پانسمان ها در بسیاری از موارد خصوصا زخم هایی با خونریزی زیاد، زخم عفونی، زخم عمیق و زخمهایی با ترشح زیاد موثر واقع نمیشد. همچنین این پانسمانها معمولا مشکلاتی مانند چسبیدن به زخم و کنده شدن پوست هنگام تعویض، نیاز به تعویض سریع، قابلیت عبور میکروب، آب، رطوبت و هوای آلوده از پانسمان، توانایی پایین در جذب ترشحات و خون از پانسمان، استریل نبودن و ریسک بالای آلوده شدن پانسمان را به همراه دارند.
میزان هزینهای که یک فرد باید برای درمان زخم و جای زخم هزینه کند، چیزی در حدود 2 تا 15 میلیون تومان میباشد. تحقیقات نشان میدهد که میزان سوختگی به خصوص از نوع درجه 3 در ایران 8 برابر بیشتر از سایر کشورهای دنیاست. نکته قابل تامل اینجاست که هزینههای سرسام آور جهت درمان سوختگی تحت پوشش بیمه قرار ندارد و بنابراین بیشتر افراد در تامین هزینههای حاصل از آن میمانند. همچنین یکی از راهکارهای اصلی در درمان بیماریهای EB استفاده از پانسمانهای مخصوص این بیماری است که باید بهطور حداکثری هر 30 ساعت تعویض شوند که در ماه هزینهای بیش از 6 میلیون تومان خواهد داشت. بیشتر افراد به دلیل تحت پوشش بیمه نبودن پانسمانها و همچنین کاهش میزان واردات این محصولات به دلیل تحریمها با مشکلات فراوانی از جمله عفونت روبه رو هستند.
با توجه به تمام موارد ذکر شده تیم تحقیق و توسعه (R&D) بیوکمپ با همراهی تیم طراحی دارو (Drug design) تصمیم بر آن گرفتند تا پانسمانی زیستی با هدف آنتی میکروبی و ترمیمکنندگی طراحی کنند. از آنجایی که یکی از راههای موثر و مفید برای پیشگیری از ایجاد عفونت در محل زخمها و بهبود سریعتر آنها استفاده از پمادها و آنتیبیوتیکها و همچنین پانسمان با خاصیت ضد میکروبی میباشد، بنابراین بچههای تیم تحقیق و توسعه (R&D) شروع به بررسی محصولات موجود در بازار ایران کردند. در این پروژه بیش از 120 برند داخلی و خارجی در زمینه پمادها و پانسمانهای موجود بررسی شدند. در بین برندهای مربوط به پمادها ترکیبات روغنی متنوعی مانند روغن بادام و همچنین عسل به کار برده شده است. همچنین در بین برندهای موجود برای پانسمانها مشاهده شد که در کمتر از 10 درصد فرموله محصولات از ترکیبات گیاهی و طبیعی استفاده شده است و در بیشتر موارد به منظور ایجاد خاصیت ترمیم کنندگی، از ترکیب آلژینات استفاده شده است.
پس از بررسیهای بیشتر تیم تحقیق و توسعه (R&D) و طراحی دارو شرکت بیوکمپ نیاز به فرموله پانسمانی زیستی با هدف آنتی میکروبی و ترمیمکنندگی بر پایه گیاهان دارویی ایرانی با روش نوین طراحی دارو حس کردند زیرا این محصول یکی از اصلیترین مواد در این زمینه است.. در این مسیر با استفاده از پایگاه دادهها و ابزارهای طراحی دارو مانند PDB، Swiss model، Uniprot، spdbv و … مهمترین پروتئین مشترک در بیماریهای پوستی که سبب ایجاد زخم میشوند، مشخص و مهمترین جایگاه فعال آن توسط نرمافزارهای آنلاین طراحی دارو شناسایی شد. سپس با استفاده از روش غربالگری مجازی در طراحی دارو بیش از 120 گیاه و 300 ماده موثره گیاهی با تاثیر ضدالتهابی و آنتی میکروبی انتخاب شدند. سپس لیگاندهای مورد نظر از نظر فارماکوکینتیکی توسط نرم افزارهای آنلاین طراحی دارو مانند pKCSM و… آنالیز شدند و ترکیبات نهایی با استفاده از نرم افزار اتوداک (AutoDock) از نظر قدرت مهارکنندگی پروتئین هدف توسط لیگاند (فارماکودینامیک) آنالیز شدند. همچنین گیاهان منتخب در این پروژه صنعتی از نظر نحوه کشت در مناطق مختلف ایران، دسترسی آسان به آن، و روش اسانسگیری و روغنگیری و قیمت آنها، سرطانزایی، جهشزایی، حساسیت پوستی و نفوذ پوستی و … آنالیز و با ترکیب آلژینات موجود در محصولات مقایسه شدند. در نهایت محصول مورد نظر با استفاده از تکینیکهای مورد نظر فرموله و با فرموله بهترین و رایجترین محصول موجود در بازار مقایسه شدند.