این روزها یکی از اساسی ترین مشکلاتی که جامعه را درگیر کرده است، مشکلات حفرات دهانی است. این مشکلات میتوانند سبب اختلال در بیشتر اندام های بدن مانند معده، روده، قلب، سیستم عصبی، پوست، چشم و مفاصل شوند. بهطوری که مطالعات یک ارتباط مستقیمی را بین بیماریهای دهان و دندان با بیماریهای گوارشی نشان میدهد. بهطوری که نسبت به سال 95، میزان عفونتهای دهانی تا 60 درصد و مشکلات گوارشی تا 40 درصد افزایش یافته است. همچنین در حدود 80 درصد از دانشآموزان و 90 درصد بزرگسالان بالای 40 سال مبتلا به عفونت دهان و بیماریهای لثه هستند. همچنین به دلیل شیوع بیماری کرونا، مشکلات مربوط به حفره دهان افزایش داشته است. بهطوری که در حدودا 60-90 درصد از نوجوانان و 10 درصد از بزرگسالان در طی شیوع بیماری کرونا به یکی از مشکلات مرتبط با حفره دهان به خصوص عفونت دهانی مبتلا شدهاند که 15-20 درصد از این افراد از مشکلات شدید لثه رنج میبرند.
علاوه بر موارد ذکر شده آفت دهانی یکی از رایجترین زخمهای ایجاد شده در دهان است که در هر سنی میتواند ایجاد شود. عوامل فراوانی مانند ضعف سیستم ایمنی، حساسیت غذایی، آسیب دیدگی مخاط دهان، کمبود مواد مغذی مانند آهن و ویتامینهای گروه B و C، تغییرات هورمونی به خصوص در زمان قاعدگی و حاملگی، استرس، بیماریهای عفونی، تب، مشکلات گوارشی مثل رفلاکس و مصرف برخی داروها میتواند در ایجاد این زخمها نقش داشته باشد. میزان ابتلا به آفت دهانی در جوانان ایرانی به دلیل استرس بالا بسیار افزایش پیدا کرده است. بهطوری که در حدود 60 درصد از جوانان ایرانی حداقل 3 بار در سال دچار این مشکل میشوند. تغذیه نامناسب هم میتواند سبب افزایش آن شود. مطالعات آماری نشان میدهد که کمبود ویتامین گروه B و آهن در جوانان ایرانی به ترتیب برابر با 40 درصد و 35 درصد میباشد؛ همانطورکه میدانید کمبود این مواد میتواند سبب ضعف سیستم ایمنی و در نتیجه ان افزایش 10 درصدی ابتلا به قارجهای دهانی و یا همان آفت دهان شده است.
همچنین این روزها به دلیل شیوع بیماری کرونا میزان بستری شدن افراد در بیمارستان و به خصوص ICU نسبت به 5 سال گذشته تا حدود 10 برابر افزایش یافته است. به همین دلیل میزان ابتلا به عفونتهای بیمارستانی تا حدود 35 درصد نسبت به سال 97 افزایش یافته است. در دوران کرونا میزان ابتلا به ذاتالریه اکتسابی وابسته به ونتیلاتور به حدود 41 درصد رسید. در این زمان یکی از راهکارها برای کنترل این بیماری استفاده از دهانشویهها بود که میزان ابتلا را تا 20 درصد کاهش داد.
مشکلات حفره دهانی از جمله مشکلاتی است که میتواند علاوه بر جسم بر روان انسانها تاثیر گذار باشد. بهطوری که میتواند سبب افزایش چند برابری میزان افسردگی و گوشهگیری در افراد شود. همچنین خود افسردگی و استرس نیز میتواند سبب تشدید مشکلات دهانی مانند عفونت دهان و زخمهای دهانی مانند آفتها شوند. بهطوری که امروزه با افزایش میزان استرس و افسردگی در جوانان ایران میزان ابتلا به آفتهای دهانی و در نتیجه مصرف داروهای تسکین دهنده آن نسبت به سال 97 تا 37 درصد افزایش یافته است.
با توجه به تمام موارد ذکر شده تیم تحقیق و توسعه (R&D) بیوکمپ با همراهی تیم طراحی دارو (Drug design) تصمیم بر آن گرفتند تا راهی برای پیشگیری از مشکلات مرتبط به دهان از جمله قارچهای دهانی پیدا کنند. به همین منظور تیم تحقیق و توسعه به بررسی پرکاربردترین و موثرترین محصولات موجود در بازار مانند دهانشویه، خمیردندان و … پرداختند. در نهایت با بررسی محصولات و همچنین نیاز جامعه به این نتیجه رسیدند که محصولی مانند دهانشویه میتواند تمام حفره دهان را ضدعفونی کند؛ بنابراین بیشتر تمرکز خود را به بررسی بیش از 150 برند داخلی و خارجی دهانشویه در ایران گذاشتند. در این بین ترکیبات گیاهی متعددی استفاده شده بود ولی در بیش از 90 درصد فرمولهها ترکیب منتول وجود داشت. منتول رایجترین ماده موثره موجود در گیاه نعناع است که میتواند به محصولات خاصیت آنتیباکتریایی قویی دهد.
پس از بررسیهای بیشتر تیم تحقیق و توسعه (R&D) و طراحی دارو شرکت بیوکمپ تصمیم بر فرموله دهانشویه مرطوب کننده با خاصیت ضد قارچ بر پایه گیاهان دارویی ایرانی با روش نوین طراحی دارو گرفت. در این مسیر با استفاده از پایگاه دادهها و ابزارهای طراحی دارو مانند PDB، Swiss model، Uniprot، spdbv و … مهمترین پروتئین قارچ کاندیدا که مهمترین عامل ایجاد قارچ دهانیست مشخص و مهمترین جایگاه فعال آن توسط نرمافزارهای آنلاین طراحی دارو شناسایی شد. سپس با استفاده از روش غربالگری مجازی در طراحی دارو بیش از 100 گونه گیاهی با خاصیت آنتیمیکروبیال و ضدالتهابی انتخاب شدند. سپس لیگاندهای مورد نظر از نظر فارماکوکینتیکی توسط نرم افزارهای آنلاین طراحی دارو مانند admetSAR و… آنالیز شدند و ترکیبات نهایی با استفاده از داکینگ مولکولی (Molecular Docking) از نظر قدرت مهارکنندگی پروتئین توسط لیگاند (فارماکودینامیک) آنالیز شدند. همچنین گیاهان منتخب در این پروژه صنعتی از نظر نحوه کشت در مناطق مختلف ایران، دسترسی آسان به آن، روش عصارهگیری و قیمت آنها، سرطانزایی، جهشزایی، مهار کانالهای قلبی، عبور از سد خونی مغزی، سمیت کبدی، نفوذ و حساسیت پوستی و … آنالیز و با ترکیبات موجود در عصاره گیاه نعناع مقایسه شدند. در نهایت محصول مورد نظر با استفاده از تکینیکهای مورد نظر فرموله و با فرموله بهترین و رایجترین محصول موجود در بازار مقایسه شدند.