تاثیر دیابت نوع ۲ بر مغز

تاثیر دیابت نوع ۲ بر مغز

به گزارش بیوکمپ مرکز کارگاه آموزشی ژنتیک و طراحی دارو در ایران؛ کاهش تولید انسولین و واکنش مخرب فیزیولوژیک متعاقب آن که باعث بالا رفتن قند خون می شود، از نشانه های مرسوم و شناخته شده ی دیابت نوع ۲ می باشد.

اما دسته ای از نشانه های این بیماری وجود دارد که  افراد اطلاعات خیلی کمتری راجع به آن ها دارند. آثارمخرب حاصل از اختلالات متابولیک بر روی آگاهی مغز، یکی از نشانه های این بیماریست که کمتر شناخته شده است.

دیابت تعدادی از دومین های آگاهی مغز را تحت تاثیر قرار می دهد؛ که متعاقب آن اصلی ترین فعالیت های اجرایی مغز، حافظه، یادگیری و همچنین تمرکز هم تحت تاثیر قرار گرفته و دچار اختلال می شوند؛ که این آثار همیشه به صورت قابل مشاهده و کاملا محسوس نمی باشند.

به گفته پروفسور Yong-wook shin ، زمانی که دیابت نوع ۲ به مغز می رسد آثار بسیار ظریفی برآن می گذارد که قابل شناسایی می باشد.

مغز ما از ۲۵% خون بدنمان استفاده می کند؛ بنابراین میزان گلوکز خون ما بیشترین تاثیر را روی مغز می گذارد.

محققین در دو مطالعه اخیر خود ارتباط بین دیابت و مغز را از زوایای مختلف بررسی کرده اند.

در اولین مطالعه، ارتباطات مغزی که به طور ضعیفی تحت کنترل و متاثر از دیابت نوع ۲ می باشد، مورد آزمایش و بررسی قرار گرفت.

در معماری مغز(Brain architecture) ، چنین فرض می شود که هر قسمت مجزا از مغز عملکرد خاص و جداگانه ای نسبت به قسمت های دیگر دارد.

برای مثال، بینایی ما در قسمت کورتکس بصری، و عملکرد شنوایی ما در قسمت شقیقه ها قرار دارد.

این عملکرد های مجزا باید به صورت مطلوب و بهینه با عملکرد کلی مغز تلفیق شود.

ایده تفکیک ( Segregation)، چنین بیان می کند که مغز خود را به چندین محدوده مجزا و ویژه تقسیم می کند. و اتحاد و یکپارچگی نواحی مختلف مغز بیان می کند که چطور این نواحی مجزا یک شبکه را تشکیل می دهند و چگونه این اطلاعات را بین یکدیگر رد و بدل می کنند.

محققین انتظار نداشتند که تفکیک نواحی مغزی ارتباطی با دیابت داشته باشد؛ اما با مشاهده اختلالات و کاهش سطح آگاهی در بیمارانی که دارای اختلالات متابولیکی بودند، چنین پنداشتند که هماهنگی قسمت های مختلف مغز هم دچار اختلال شده است.

محققین از مغز بیماران مبتلا به دیابت و همچنین تعدادی از افراد سالم به عنوان کنترل آزمایش، MRI گرفتند.  آنها ۱۴۴ قسمت مختلف از مغز را که دارای فعالیت های متفاوتی بودند و همچنین اتصالات بین آن ها را بررسی کردند.

در افراد مبتلا به دیابت، طول مسیرهای ارتباطی عصبی بین نواحی مختلف مغز بیشتر از طول این مسیرها در افراد سالم بود؛ و این باعث کاهش عملکرد درست و کارآمد نواحی مغزی می شود.

همچنین ماده سفید مغز در افراد مبتلا به دیابت درهم گسیخته به نظر می رسد. که این آثار می تواند در انتقال اطلاعات بین بخش های مختلف مغز و برقراری ارتباط آن ها با هم مشکل ایجاد کند.

ایجاد هر گونه نقص در آگاهی مغز!

این مساله ممکن است معانی متعددی داشته باشد.

در تایید این نظریه می شود گفت که نقصان آگاهی مغز نه تنها در دیابت، بلکه در موارد دیگری هم دیده شده است؛ مانند مواردی که ناشی از ناهنجاری های ساختاری می باشد.

محققین هنوز به چگونگی رخ داد این موضوع در بیمارانی که مبتلا به دیابت تحت کنترل هستند پی نبرده اند.

تیمی متشکل از محققین انیستیتوی فرانسوی Health and Medical research  (INSERM ) ، آثار هایپر گلایسمی را روی نوروژنز ( رشد و توسعه نورون ها ) گورخر ماهی (Zebra fish) بررسی کردند.

علت انتخاب گورخر ماهی این است که این گونه از ماهی به یک مدل خیلی پیشرفته برای بررسی و مطالعه بیماری های انسانی تبدیل شده است.

تیم تحقیقاتی ماهی بالغ را در دو حالت مختلف ، یک بار برای مدت کوتاه و یک بار برای طولانی مدت ، به مدت زمان ۲ هفته در معرض قند خون بالا قرار دادند.

بعد از ۲۴ ساعت سطح نوروژنز در این ماهی طبیعی دیده شد. اما بعد از گذشت ۱۴ روز با کاهش شدید نوروژنز مواجه شدند. یعنی حدود ۵۰-۶۵ % از بخش های مغزی دچار آسیب شدند.

در ماهی هایی که برای مدت کوتاهی در معرض قند خون بالا قرار داشتند، قابلیت ترمیم و بازسازی آسیب های مغزی مشاهده شد؛ در حالی که این قابلیت در ماهی هایی که به مدت طولانی در معرض قند خون بالا بودند دیده نشد.

امروزه محققین در پی یافتن راهی برای درمان و ترمیم آسیب های مغزی ناشی از قند خون بالا می باشند. و به جهت بررسی آسیب های مغزی و تغییرات ایجاد شده ناشی از دیابت ، از F MRI (functional MRI  ) استفاده می کنند.

منبع: the-scientist.com